بررسی و نقد نظریة «وحدت موضوعی» حوّی در تفسیر سورة احزاب

Authors

اعظم پرچم

معصومه رحیمی

abstract

وحدت موضوعی و به دنبال آن، تناسب و ارتباط میان آیات و سوره¬های قرآن کریم از جمله مباحثی است که در سال های اخیر، توجّه قرآن پژوهان را به خود جلب کرده است. یکی از مفسّرانی که در بحث¬های تفسیری خویش، این نظریه را با نگاه ویژه ای دنبال کرده، سعید حوّی، مؤلّف کتاب «الاساس فی التفسیر» است. وی در جانبداری از نظریة وحدت موضوعی قرآن، معتقد به یگانگی مفهومی تمام سوره¬ها در مجموع سورة بقره است. در این مقاله، پس از باز نمودن روش حوّی در تفسیرش، سورة احزاب از این تفسیر مورد تحلیل و بررسی قرار می¬گیرد؛ از آن جهت که شیوة وی در تفسیر این سوره، با تفسیر دیگر سور تفاوت دارد و هم¬زمان، میان چهار سوره (بقره، احزاب، نساء و مائده) ارتباط برقرار کرده است. هدف این پژوهش بررسی روابط میان سور مذکور و تأثیر روش مفسّر فوق الذکر در فهم و تفسیر قرآن است. از جمله نتایج این پژوهش پی بردن به فقدان معیاری مطمئن و فراگیر از جانب این مفسّر برای تفسیر تمام قرآن و اعمال سلیقه و رأی شخصی او در بیان ارتباط آیات و سور است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

وحدت موضوعی سوره‌ها در «تفسیر تسنیم»

یکی از امتیازات تفسیرتسنیم، توجه ویژه به هدفمندی سوره‌ها و اختصاص فصلی با عنوان «تناسب آیات» در خلال مباحث تفسیری است. آیت الله جوادی آملی با نگاهی ژرف، نظریه وحدت موضوعی سوره‌ها را دنبال کرده و نکات ارزشمندی در حوزه‌های مختلف، از جمله پیش‌فرض‌ها، مبانی، اصول و ضوابط نظریه افزوده است. در این نوشتار دیدگاه‌های مفسر گرانقدر تفسیر تسنیم در سه زمینه پیش‌فرض‌های نظریه وحدت موضوعی سوره‌ها، اصول تبیی...

full text

بررسی و نقد نگرش سعید حوی به نظریه وحدت موضوعی قرآن کریم

موضوع پژوهش حاضر، بررسی و نقد نظریه وحدت موضوعی قرآن از دید سعید حوی است. وی معتقد است چکیده و عصاره قرآن در سوره بقره آمده است و تمام سوره ها شارح و مفسر سوره بقره هستند. حوی در پی اثبات نظریه وحدت موضوعی قرآن، معتقد به وحدت سوره ها و وحدت آیات است. برای نقد نظریه وی، چهار سوره مائده، مریم، احزاب وحاقه انتخاب شده اند و مورد بررسی قرار گرفته اند. هرچند حوی در بسیاری از موارد همچون دیگر مفسرا...

وحدت موضوعی سوره‌های قرآن کریم در ترازوی نقد

به رغم وجود تنوع و تعدد موضوعات در بسیارى از سوره­ هاى قرآن که در نگاه ابتدایی، بدیهى می­ نماید؛ برخى قرآن­ پژوهان معاصر، معتقدند آن سوى این کثرت و تنوع ظاهرى، غرض و موضوع واحدى نهفته است و میان تمامى آیه­هاى یک سوره و موضوعات به ظاهر پراکنده آن، پیوندى اجتناب ناپذیر و ناگسستنى با موضوع و غرض اصلى سوره برقرار است؛ آنان این ویژگى - وحدت موضوعى - را از معجزات برتر و  مقتضاى بلاغت و حکمت الهى مى د...

full text

نقد نظریة تفسیر بر پایة ترتیب نزول

بررسی نظریة تفسیر بر پایة ترتیب نزول نیازمند بررسی اولاً اتقان روایات ترتیب نزول، ثانیاً خاستگاه و جایگاه قرینة «ترتیب نزول» در تفسیر و ثالثاً‌ موانع نظریه یاد شده‌است. این سه با توجه به نبودِ پیشینة مناسب، نیازمند مقالات مستقلی هستند تا جوانب آن‌ها بررسی و نقد شود، لیکن با توجه به اینکه بستر پژوهش، روایات ترتیب نزول است، نگارنده ثقل مباحث مقالة حاضر را به آن اختصاص داده‌است و به قدر ضرورت، دودیگر ...

full text

نقد نظریه وحدت موضوعی سوره های قرآن

وحدت موضوعی سوره ها از موضوعات بدیع علوم قرآنی است که در حوزه اسلوب قرآن توجه محققان را به خود معطوف ساخته است. مفهوم این نظریه آن است که پیوندی منطقی و مفهومی ، میان تمامی آیات هر یک از سوره های قرآن الزامی است ، هر یک از سوره ها براساس تبیین موضوعی خاص و غرضی واحد سامان یافته اند و به رغم گسستگی های ظاهری ، انسجام و پیوندی عمیق میان آیات نهفته است تا آنجا که فهم صحیح قرآن در گرو دستیابی به مو...

15 صفحه اول

نقد و بررسی نظریة وحدت شخصی وجود (با رویکرد کلامی ـ فلسفی)

در بینش ملاصدرا، وجود حقیقتی منحصر و مختص به ذات الهی است؛ اگرچه ملاصدرا بر وحدت وجود تکیه کرده است، کثرت را نیز قبول و توجیه کرده است. به بیان وی عالم هستی با تمام مظاهر و مراتبش و با این گستردگی چیزی جز تجلی الهی و ظهور جمال و جلال ربانی نیست. حال اگر در عالم هستی تحقق چیز دیگری به جز یک وجود اصالت ندارد، چگونه این عالم هستی با این همه کثرات را می‌توان تبیین کرد؟ ملاصدرا جهت تبیین کثرات عالم،...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
کتاب قیم

Publisher: دانشگاه یزد

ISSN 2251-6026

volume 4

issue 10 2014

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023